How can you manage your time??
समय कसरी सदुपयोग गर्ने
सुरुमा त समय के हो?
समय भनेको एउटा यस्तो अविरल प्रवाह हो जसले घटनाहरूलाई भूत, वर्तमान र भविष्यमा क्रमबद्ध गर्छ। यसलाई हामीले घडी, पात्रो आदि प्रयोग गरेर मापन गर्छौं।सरल भाषामा भन्नुपर्दा, समय भनेको घटनाहरू कहिले हुन्छन् भन्ने कुरा हो।
समय कसरी सदुपयोग गर्ने
१.लक्ष्य निर्धारण गर्नुहोस्
सबैभन्दा पहिले, तपाईंले के हासिल गर्न चाहनुहुन्छ त्यो स्पष्ट रूपमा निर्धारण गर्नुहोस्। यसमा छोटो अवधिका (दैनिक, साप्ताहिक) र लामो अवधिका (मासिक, वार्षिक) लक्ष्यहरू समावेश हुन सक्छन्। जब तपाईंसँग स्पष्ट लक्ष्यहरू हुन्छन्, तपाईंलाई आफ्नो समय कहाँ लगाउने भन्ने बारेमा जानकारी हुन्छ।
२. योजना बनाउनुहोस्
हरेक दिन वा हरेक हप्ताको सुरुवातमा आफ्नो कामको सूची (To-do list) बनाउनुहोस्। यसले तपाईंलाई कुन काम कहिले गर्ने भन्ने बारेमा स्पष्टता दिन्छ। महत्त्वपूर्ण कामहरूलाई प्राथमिकता दिनुहोस् र त्यसैअनुसार समय तोक्नुहोस्।
३. प्राथमिकता निर्धारण गर्नुहोस्
सबै कामहरू एकैनासले महत्त्वपूर्ण हुँदैनन्। आइजनहावर म्याट्रिक्स (Eisenhower Matrix) जस्ता उपकरणहरू प्रयोग गरेर तपाईंले कामहरूलाई 'तत्काल र महत्त्वपूर्ण', 'महत्त्वपूर्ण तर तत्काल होइन', 'तत्काल तर महत्त्वपूर्ण होइन', र 'न तत्काल न महत्त्वपूर्ण' गरी चार भागमा विभाजन गर्न सक्नुहुन्छ। यसले तपाईंलाई कुन कामलाई पहिले गर्ने भन्ने बुझ्न मद्दत गर्छ।
४. समयको व्यवस्थापन गर्नुहोस्
पोमोडोरो प्रविधि (Pomodoro Technique): यो प्रविधिमा तपाईंले २५ मिनेटका लागि एउटा काममा ध्यान केन्द्रित गर्नुहुन्छ र त्यसपछि ५ मिनेटको ब्रेक लिनुहुन्छ। चार पटक यसो गरिसकेपछि, तपाईंले लामो ब्रेक (१५-३० मिनेट) लिन सक्नुहुन्छ। यसले तपाईंको एकाग्रता बढाउन मद्दत गर्छ।
अनावश्यक कुराबाट जोगिनुहोस्: सामाजिक सञ्जाल, इमेल, वा अन्य अनावश्यक सूचनाहरूले तपाईंको समय बर्बाद गर्न सक्छन्। काम गर्दा यी कुराहरूबाट टाढा रहनुहोस् वा निश्चित समय मात्र तोक्नुहोस्।
प्रत्यायोजन (Delegation): यदि सम्भव छ भने, तपाईंले गर्नुपर्ने केही कामहरू अरूलाई सुम्पनुहोस्। यसले तपाईंको समय बचत गर्छ।
५. आराम र मनोरञ्जनका लागि समय निकाल्नुहोस्
समयको सदुपयोग गर्नुको अर्थ दिनरात काम गर्नु मात्र होइन। आराम, निद्रा, र मनोरञ्जनका लागि पनि पर्याप्त समय निकाल्नु महत्त्वपूर्ण छ। यसले तपाईंको मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्यलाई राम्रो राख्छ र तपाईंलाई थप ऊर्जावान बनाउँछ।
६. आफूलाई मूल्याङ्कन गर्नुहोस्
नियमित रूपमा आफ्नो समय व्यवस्थापनको तरिकालाई मूल्याङ्कन गर्नुहोस्। कुन कुराले काम गरिरहेको छ र कुन कुराले गरिरहेको छैन भन्ने बुझ्नुहोस्। आवश्यक परेमा आफ्नो योजना र तरिकाहरूमा परिवर्तन गर्नुहोस्।
खाली समय मा के गर्ने ?
१. शारीरिक गतिविधिहरू
हिँड्ने वा दौडने: स्वस्थ रहन र तनाव कम गर्न दैनिक हिँडडुल वा दौड गर्न सकिन्छ।
योगाभ्यास: मन र शरीरलाई शान्त पार्न योगाभ्यास उत्तम हुन्छ। यसले तनाव कम गर्न र एकाग्रता बढाउन मद्दत गर्छ।
जिम वा व्यायाम: शरीरलाई तन्दुरुस्त राख्न जिम जाने वा घरमै विभिन्न व्यायाम गर्ने।
खेलकुद: फुटबल, भलिबल, बास्केटबल, ब्याडमिन्टन जस्ता आफूलाई मनपर्ने खेल खेल्ने।
साइकल चलाउने: साइकल चलाएर शारीरिक व्यायाम र मनोरञ्जन दुवै पाउन सकिन्छ।
पौडी खेल्ने: गर्मीको समयमा पौडी खेल्नु राम्रो व्यायाम र रमाइलो दुवै हो।
क्यानोइङ/राफ्टिङ: नदीमा कायाकिङ वा राफ्टिङ गर्नु साहसिक र रमाइलो अनुभव हुन सक्छ।
रचनात्मक र सिक्ने गतिविधिहरू
किताब पढ्ने: विभिन्न विषयका किताब, उपन्यास, वा साहित्यिक कृतिहरू पढ्ने।
नयाँ सीप सिक्ने: कम्प्युटर, भाषा, सङ्गीत, चित्रकला, फोटोग्राफी, वा खाना पकाउने जस्ता नयाँ सीपहरू सिक्न सकिन्छ। अनलाइनमा पनि धेरै निःशुल्क वा सशुल्क कोर्सहरू उपलब्ध छन्।
लेखन: कविता, कथा, लेख, वा डायरी लेख्ने बानी बसाल्ने।
बगैंचामा काम गर्ने: घरमा बगैंचा छ भने फूल वा तरकारी लगाउने, यसले मनलाई शान्त राख्न मद्दत गर्छ।
कला र शिल्प: चित्रकला, मूर्तिकला, बुनाई, सिलाइ जस्ता रचनात्मक कामहरू गर्ने।
ब्रिज कोर्स: यदि विद्यार्थी हुनुहुन्छ र परीक्षा दिएर फुर्सदमा हुनुहुन्छ भने, उच्च शिक्षाको लागि ब्रिज कोर्स गर्न सक्नुहुन्छ।
सामाजिक र मनोरञ्जनात्मक गतिविधिहरू
परिवार र साथीहरूसँग समय बिताउने: उनीहरूसँग कुराकानी गर्ने, घुम्न जाने वा खेल खेल्ने।
चलचित्र वा वृत्तचित्र हेर्ने: आफूलाई मनपर्ने चलचित्र वा ज्ञानवर्धक वृत्तचित्रहरू हेर्ने।
यात्रा र घुमफिर:
आन्तरिक पर्यटन: नेपालका सुन्दर प्राकृतिक र ऐतिहासिक स्थलहरू जस्तै पोखरा, लुम्बिनी, चितवन, भक्तपुर, पाटन, नगरकोट, धुलिखेल, आदि घुम्न जाने।
ट्रेकिङ/हाइकिङ: नजिकका डाँडाकाँडा वा पदयात्रा मार्गहरूमा ट्रेकिङ वा हाइकिङ गर्ने।
साहसिक खेल: बन्जी जम्पिङ, प्याराग्लाइडिङ, जिप-फ्लाइयर, र रक क्लाइम्बिङ जस्ता साहसिक गतिविधिहरूमा सहभागी हुने।
स्वयंसेवा: समुदायको लागि स्वयंसेवा गर्ने वा सामाजिक कार्यमा संलग्न हुने।
नयाँ ठाउँहरू घुम्ने: काठमाडौं उपत्यका वा नजिकका अन्य ठाउँहरूका ऐतिहासिक र धार्मिक स्थलहरू भ्रमण गर्ने।
आत्म-विकास र योजना
ध्यान (Meditation): मनलाई शान्त र एकाग्र बनाउन ध्यान गर्ने।
भविष्यको योजना बनाउने: आफ्नो करियर, आर्थिक अवस्था वा व्यक्तिगत लक्ष्यहरूको बारेमा सोच्ने र योजना बनाउने।
ज्ञान बढाउने: विभिन्न लेख, पत्रिका, वा अनलाइन सामग्रीहरू पढेर आफ्नो ज्ञान बढाउने।
खाली समयलाई कसरी सदुपयोग गर्ने भन्ने कुरा तपाईँको व्यक्तिगत रुचि र समयको उपलब्धतामा निर्भर गर्छ। मुख्य कुरा भनेको त्यो समयलाई राम्रो र सकारात्मक तरिकाले प्रयोग गर्नु हो।
यसरी समयको सदुपयोग गर्न सकिन्छ।
Comments
Post a Comment